1. Ung thư nguyên bào gan ở trẻ em là gì?
Ung thư nguyên bào gan ở trẻ em là một khối u hiếm gặp bắt nguồn từ các tế bào trong gan. Đây là khối u gan ác tính thường xảy ra ở trẻ nhỏ và hầu hết các khối u bắt đầu ở thùy phải của gan. Tế bào gan ung thư cũng có thể di căn đến các khu vực khác của cơ thể với vị trí di căn phổ biến nhất là phổi.
U nguyên bào gan thường gặp chủ yếu từ trẻ sơ sinh đến trẻ khoảng 5 tuổi. Hầu hết các trường hợp xuất hiện trong 18 tháng đầu đời. U nguyên bào gan thường gặp ở trẻ em da trắng hơn trẻ da đen và thường xảy ra ở trẻ trai hơn trẻ gái dưới 5 tuổi, sau tuổi này thì không có sự khác biệt giới tính về tỷ lệ mắc bệnh u nguyên bào gan. Ngoài ra, u nguyên bào gan cũng hay gặp ở trẻ sinh non nhẹ cân.
Hội chứng Beckwith-Wiedemann. Hội chứng được đặc trưng bởi sự kết hợp của nhiều bệnh lý khác nhau như khối u Wilms, suy thận, dị tật bộ phận sinh dục và bất thường tuyến sinh dục (buồng trứng hoặc tinh hoàn).
Hội chứng polyp gia đình (Familial adenomatous Polyposis). Đây là một nhóm các bệnh di truyền hiếm gặp ở đường tiêu hóa.
Tăng sản một bên (Hemihypertrophy) là tình trạng một bên cơ thể hoặc một phần của một bên cơ thể của trẻ phát triển nhanh hơn so với bên còn lại.
Trẻ bị phơi nhiễm viêm gan B khi còn nhỏ hoặc teo đường mật bẩm sinh cũng có nguy cơ mắc ung thư gan.
Bệnh u nguyên bào gan có thể xảy ra ở trẻ sinh non nhẹ cân
2. Triệu chứng ung thư nguyên bào gan ở trẻ em
Các triệu chứng ung thư nguyên bào gan ở trẻ em tùy thuộc vào kích thước của khối u và đã di căn hay chưa nên các triệu chứng có thể khác nhau ở từng trẻ. Các triệu chứng điển hình bao gồm:
Các triệu chứng của u nguyên bào gan có thể giống các bệnh lý khác, do đó nếu trẻ có các triệu chứng trên, bố mẹ nên đưa trẻ đi khám tại cơ sở Y tế uy tín.
3. Chẩn đoán ung thư nguyên bào gan ở trẻ em
Bố mẹ có thể đưa trẻ đến khám vì trẻ có khối u ở bụng, bụng sưng hoặc trẻ đau ở bụng hoặc các triệu chứng khác. Bác sĩ sẽ hỏi trẻ và bố mẹ các triệu chứng hiện tại và khám bụng. Nếu nghi ngờ có khối u, bác sĩ sẽ chuyển trẻ sang gặp bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán và điều trị ung thư ở trẻ em để thực hiện các kỹ thuật chẩn đoán chuyên sâu hơn như:
Xét nghiệm máu: Những xét nghiệm này tìm kiếm dấu hiệu của bệnh lý như kiểm tra về vấn đề đông máu, chức năng gan và thận, dấu hiệu của khối u, vấn đề gen …
Siêu âm: Kỹ thuật này sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của gan và các cơ quan trong ổ bụng.
Chụp CT: Kỹ thuật này sử dụng tia X và máy tính để tạo ra hình ảnh của các cơ quan trong cơ thể và kiểm tra các mạch máu trong gan.
Chụp MRI: Kỹ thuật này sử dụng nam châm lớn, sóng radio và máy tính để tạo ra hình ảnh chi tiết bên trong cơ thể cũng như xem xét các mạch máu trong gan.
Sinh thiết: Sinh thiết có thể được thực hiện bằng kim hoặc phẫu thuật để lấy một mảnh của khối u và kiểm tra bằng kính hiển vi để phát hiện các tế bào ung thư. Đây là kỹ thuật cần được thực hiện để chẩn đoán u nguyên bào gan.
Sau khi chẩn đoán ung thư nguyên bào gan, trẻ có thể cần thực hiện thêm một số xét nghiệm khác nhằm giúp bác sĩ tìm hiểu rõ hơn về tình trạng bệnh ung thư của trẻ như giai đoạn ung thư và mức độ ung thư đã di căn trong cơ thể của trẻ. Sau đó, trẻ sẽ được chia thành hai nhóm:
Nhóm PRETEXT miêu tả khối u trước khi bắt đầu điều trị
Nhóm POSTTEXT mô tả khối u sau khi điều trị
Cả hai nhóm có thêm các số từ 1 đến 4 được viết dưới dạng số La Mã I, II, III và IV. Số càng cao tức có nghĩa là càng có nhiều thùy của gan có tế bào ung thư và ung thư càng tiến triển.
Việc chia nhóm rất quan trọng để đưa ra quyết định điều trị ung thư. Nếu chưa hiểu về các ký tự nêu trên, bố mẹ nên hỏi ý kiến của bác sĩ để được giải thích kỹ và rõ ràng.
4. Điều trị bệnh ung thư nguyên bào gan ở trẻ
– Phẫu thuật để loại bỏ càng nhiều khối u càng tốt. Phẫu thuật cũng có thể được thực hiện để loại bỏ các khối u ở các bộ phận khác của cơ thể, như khối u trong phổi. – Hóa trị: Phương pháp này sử dụng các loại thuốc tiêu diệt tế bào ung thư được thực hiện trước hoặc sau khi trẻ phẫu thuật. Các thuốc này được sử dụng dưới dạng truyền tĩnh mạch hoặc bằng cách tiêm hoặc uống thuốc viên. Các loại thuốc hóa trị cũng có thể được truyền thẳng đến đến gan bằng một ống thông vào động mạch chính của gan. Thuốc được trộn với một chất ngăn chặn dòng chảy máu đến nuôi dưỡng khối u khiến khối u giảm phát triển. – Ghép gan: Nếu khối u không thể cắt bỏ thì bác sĩ có thể thực hiện cắt bỏ gan của trẻ và thay thế bằng gan từ người hiến tặng. – Xạ trị: Đây là kỹ thuật điều trị sử dụng những tia X có năng lượng cao hoặc các loại bức xạ khác để tiêu diệt tế bào ung thư hoặc ngăn chặn chúng phát triển. – Chăm sóc hỗ trợ: Trong quá trình điều trị, trẻ sẽ gặp một số tác dụng phụ của thuốc nên trẻ sẽ cần thêm các điều trị hỗ trợ như thuốc và các phương pháp điều trị khác để giảm đau, sốt, nhiễm trùng và buồn nôn, nôn.
Hiệu quả của việc điều trị ung thư nguyên bào gan ở trẻ phụ thuộc rất nhiều vào việc bệnh có được phát hiện sớm hay không. Có rất nhiều phương pháp để phát hiện ra ung thư nguyên bào gan trong đó sàng lọc là chính xác nhất.