Ung thư máu (bệnh máu trắng) là bệnh ác tính của các tổ chức tạo máu. Trong máu có các tế bào máu khác nhau với các chức năng khác nhau, được chia làm 3 loại, được gọi là 3 dòng tế bào:
Bạch cầu: có chức năng chống lại sự nhiễm khuẩn.
Hồng cầu: có chức năng vận chuyển ôxy đến các tổ chức trong cơ thể.
Tiểu cầu: có chức năng đông máu, để kiểm soát sự chảy máu.
Các tế bào máu không tự sinh ra trong máu mà được tạo ra từ tế bào nguồn trong tủy xương, phát triển thành các dòng tế bào. Các tế bào máu liên tục chết đi và các tế bào mới được hình thành thay thế cho các tế bào chết. Việc tạo ra tế bào máu mới liên tục được tiếp diễn trong tủy xương sao cho tế bào của mỗi dòng ổn định về hình thái với số lượng trong một phạm vi tương đối ổn định.
Ở các bệnh nhân bị bệnh ung thư máu (bệnh máu trắng), quá trình tạo tế bào máu trong tủy xương bị biến đổi, tạo ra các tế bào bạch cầu bất thường, đó là các tế bào bạch cầu ác tính. Không giống các tế bào máu bình thường, các tế bào máu ác tính không chết đi mà có thể tăng sinh phát triển vô độ, lấn át các dòng tế bào máu bình thường khác, làm cho chúng không được thực hiện chức năng bình thường.
Các thể bệnh ung thư máu (bệnh máu trắng)
bệnh ung thư máu (bệnh máu trắng) được chia thành các nhóm khác nhau theo sự tiến triển của bệnh:
bệnh ung thư máu (bệnh máu trắng) mạn tính: Là thể bệnh có tiến triển chậm, có thể kéo dài nhiều năm, nhất là nếu bệnh nhân được điều trị đúng cách. Trong giai đoạn sớm của bệnh, tế bào bạch cầu ác tính còn có khả năng thực hiện một số chức năng bình thường của bạch cầu. Lúc đầu bệnh nhân có thể không có triệu chứng gì. Bệnh thường được phát hiện qua khám định kỳ trước khi các triệu chứng của bệnh xuất hiện. Dần dần, các tế bào bạch cầu ác tính trở nên tồi tệ hơn. Khi số lượng các tế bào ác tính tăng sinh trong máu, các triệu chứng xuất hiện như: nổi hạch hay nhiễm khuẩn. Lúc đầu các triệu chứng còn ở thể nhẹ sau đó trở nên nặng nề hơn.
bệnh ung thư máu (bệnh máu trắng) cấp tính: Là thể bệnh ác tính hơn, tiến triển nhanh. Ngay khi bệnh bắt đầu, tế bào bệnh ung thư máu (bệnh máu trắng) không thể thực hiện được vai trò của tế bào bình thường. Số lượng tế bào bạch cầu ác tính phát triển rất nhanh.
Triệu chứng của bệnh ung thư máu (bệnh máu trắng)
Giống như các tế bào máu khác, tế bào bạch cầu ác tính di chuyển trong máu gây nên các triệu chứng. Các triệu chứng này phụ thuộc số lượng tế bào bạch cầu ác tính, vị trí các tế bào này gây ảnh hưởng.
Ở thể bạch cầu mạn tính, bệnh thường được phát hiện qua khám định kỳ và làm xét nghiệm máu vì bệnh nhân không có triệu chứng.
Ngược lại, các bệnh nhân bị bệnh ung thư máu (bệnh máu trắng) cấp tính thường đến bệnh viện khám với các triệu chứng rầm rộ hơn. Nếu não bị tổn thương, thường có các triệu chứng như đau đầu, nôn, lú lẫn, mất trương lực cơ, động kinh. bệnh ung thư máu (bệnh máu trắng) cũng có thể ảnh hưởng các vị trí khác trong cơ thể như: hệ tiêu hóa, thận, phổi, tim, tinh hoàn.
Khi tế bào dạng bạch cầu ung thư phát triển nhanh trong tủy sẽ gây đau nhức xương. Đồng thời chúng chiếm chỗ và làm giảm sự phát triển những tế bào máu bình thường khác. Lúc đó bệnh nhân có thể có những triệu chứng sau:
Sốt, đau đầu, đau khớp do sự chèn ép trong tủy
Sốt, rét run, và triệu chứng giống như cảm cúm.
Mệt mỏi, yếu sức, da đổi thành màu trắng nhợt do thiếu hồng cầu
Hay bị nhiễm trùng do bạch cầu không thực hiện được chức năng chống nhiễm khuẩn
Chảy máu chân/nướu răng do giảm khả năng làm đông máu
Dễ bầm tím và dễ chảy máu.
Biếng ăn, sút cân.
Ra mồ hôi về ban đêm ở bệnh nhân là nữ
Sưng nề bụng hoặc cảm giác khó chịu ở bụng.
Đau khớp và xương.
Trong bệnh bạch cầu cấp tính, tế bào bất thường có thể tập trung trong não hoặc tủy sống ( cũng được gọi là hệ thần kinh trung ương). Kết quả có thể là những bệnh nhức đầu, nôn, lú lẫn, mất kiểm soát cơ bắp, và co giật. Trong bệnh bạch cầu, tế bào cũng có thể tập hợp ở tinh hoàn và gây sưng to. Một số bệnh nhân thanđau ở mắt hoặc trên da. Bệnh bạch cầu cũng có thể ảnh hưởng bộ máy tiêu hóa, thận, phổi, hoặc những bộ phận khác của cơ thể.
Trong bệnh bạch cầu mạn tính, những tế bào máu dị thường có thể từ từ tập hợp trong nhiều bộ phận của thân thể. Bệnh bạch cầu kinh niên có thể ảnh hưởng da, hệ thần kinh trung ương, bộ máy tiêu hóa, thận, và tinh hoàn.
Phần lớn các triệu chứng này không phải là đặc trưng cho ung thư nên dễ bị người bệnh bỏ qua, vì vậy, khi có một trong bất kỳ dấu hiệu nào nêu trên, người bệnh cần đến bác sỹ ngay để được khám, chẩn đoán, tư vấn và điều trị.
Y Dược 365 (TH)